De betrouwbaarheid heeft betrekking op de herhaalbaarheid of reproduceerbaarheid van de gegevens. Bij het meten kunnen toevallige en systematische fouten optreden. Deze laatsten leiden niet tot onbetrouwbaarheid, maar tot bias (zie validiteit). Om onbetrouwbaarheid te voorkomen, moet een vraag slechts op één manier te interpreteren zijn. Bijvoorbeeld de vraag: ‘Sinds wanneer heeft u de ziekte?’ kan iemand interpreteren als sinds wanneer hijzelf denkt dat hij de ziekte heeft of wanneer de arts de diagnose heeft gesteld. Maak expliciet wat je wil weten in de vraag.

Een meting is valide als het ook werkelijk datgene meet wat je wilt meten. Een manier om de validiteit te vergroten is het operationaliseren van variabelen met behulp van meerdere verschillende vragen tegelijk. Alle vragen tezamen moeten de betreffende variabele zo goed mogelijk dekken. Betrouwbaarheid is een voorwaarde voor validiteit. Systematische fouten tasten ook de validiteit aan. Je kunt steeds hetzelfde meten (betrouwbaarheid is hoog), maar als datgene dat je meet het verkeerde is (een systematische fout in het meten) is de validiteit laag. Het geven van sociaal wenselijke antwoorden is een voorbeeld van een systematische fout (bias) die de validiteit aantast.

In een vragenlijst kun je gebruik maken van open en gesloten vragen.

• Bij open vragen krijgen de respondenten de volledige vrijheid het antwoord te geven in eigen bewoordingen.
• Bij gesloten vragen moeten de respondenten kiezen uit een beperkt aantal antwoorden.

Voordelen van gesloten vragen

• De respondent weet meteen wat voor soort antwoord van hem wordt verwacht.
• Je kunt de antwoorden van verschillende respondenten zonder problemen vergelijken en verwerken.
• De respondent kan de enquête snel invullen.

Het gebruik van gesloten vragen bevordert dus de betrouwbaarheid en de vergelijkbaarheid.

Nadelen van gesloten vragen

• De vragen sluiten niet altijd aan bij de specifieke situatie van de respondent. Meningen, gevoelens en situaties laten zich niet gemakkelijk karakteriseren door een keuze uit een handvol simpele antwoorden.
• Er is meer sprake van beïnvloeding, doordat je de respondent de antwoordcategorieën aanbiedt.
• Je kunt geen nieuwe antwoorden achterhalen, maar alleen frequenties bepalen bij de antwoorden die je zelf al had bedacht.

Weeg dus per vraag af, of een open dan wel een gesloten vraag de beste informatie oplevert.

1. Probeer de vragen zo eenvoudig en eenduidig mogelijk te houden.
2. Probeer de vragenlijst zo kort mogelijk te houden.
3. Controleer bij elke vraag waarom die vraag gesteld wordt en of de vraag bijdraagt aan het beantwoorden van de vraagstelling van het onderzoek.
4. Controleer of de respondenten alle vragen slechts op één manier kunnen interpreteren.
5. Zorg voor een logische volgorde van de vragen.
6. Geef voor de invuller expliciet het verband aan tussen onderdelen van de vragenlijst.