Handboek farmaceutisch praktijkonderzoek

Uitvoering focusgroepen

Hieronder staan verschillende aandachtspunten voor het uitvoeren van een focusgroep.

  1. Kies voor mensen die heel direct betrokken zijn bij het onderwerp en goed op de hoogte zijn van wat de onderzoeksgroep bezig houdt. Bijvoorbeeld:
    • de voorzitter van de patiëntenorganisatie
    • iemand die voorlichtingsbijeenkomsten begeleidt
    • iemand die voorloopt (expert) in het onderwerp (bijvoorbeeld een innovatieve apotheker)
  1. Gaat het onderzoek over een meer specifiek probleem, zoals of een bepaald geneesmiddel bij een bepaalde groep gebruikers minder goed werkt, benader dan de mensen die dit probleem zelf zullen hebben.
  2. Maak de gespreksgroep niet te groot: ongeveer zes mensen is ideaal

  • Verstuur de uitnodigingsbrief voor de focusgroep in samenwerking met de opdrachtgever. Geef in de brief aan:
    1. hoe je aan de gegevens van deze persoon komt
    2. wat het doel is en wat je precies gaat doen tijdens de bijeenkomst
    3. dat gegevens anoniem verwerkt worden
    4. dat deelname vrijwillig is
    5. hoe lang de bijeenkomst duurt
  • Wanneer patiënten worden uitgenodigd, verzend dan de uitnodigingsbrief via de apotheek, in verband met privacy van de deelnemers.

  1. Waar wordt de bijeenkomst gehouden? De universiteit heeft een wetenschappelijke uitstraling. Thuis is ‘gezelliger’;
  2. Wordt de bijeenkomt ’s avonds, overdag of in het weekend gehouden? Overdag werken mensen vaak, maar ’s avonds de deur uit gaan vinden sommige mensen onplezierig;
  3. Zorg voor koffie, thee en koekjes;
  4. Maak naamkaartjes;
  5. Zorg voor (vergader) opname apparatuur;
  6. Maak een formulier om persoonsgegevens en ziektekenmerken te inventariseren;
  7. Maak een agenda;
  8. Stel een aantal basisregels op en leg die uit aan de respondenten;
  9. Denk aan de reiskostenvergoeding.

  1. Het is aan te raden om een focusgroep met twee personen te begeleiden. Het is namelijk moeilijk de discussie gestructureerd te laten verlopen.
  2. De discussie vindt plaats aan de hand van een themalijst of open vragen. Bij UPPER zijn voorbeelden van topiclijsten beschikbaar.
  3. Vraag naar veranderingen: de basis voor een verandering is vaak een bepaalde ervaring van de patiënt of van de arts.
  4. Vraag naar problemen: hier kan iemand zaken noemen waar geen oplossingen voor zijn, maar die toch niet bevallen.
  5. Vraag naar voorbeelden.
  6. Vraag door. Bijvoorbeeld: Waarom zijn bepaalde bijwerkingen vervelend? Wat zijn de gevolgen? Dan zullen de beleving en de sociale gevolgen van het geneesmiddelengebruik aan het licht komen.
  7. Mensen hebben vaak de neiging om producten te vergelijken met andere producten. Vraag daarom naar ervaringen in vergelijking met andere bekende dingen. Bijvoorbeeld, het vergelijken van geneesmiddelen.
<<terug naar focusgroepen